Het kan wel eens handig zijn. Een kleine waterpas. Tenminste ik heb dit zo af en toe wel eens nodig omdat ik dan met kleine dingen bezig ben en dan een grote waterpas lastig vind werken. Ik heb dan ook besloten er één te maken tijdens de restauratie van een oude Stanley waterpas. De restauratie kun je hier vinden. Hieronder laat ik zien hoe je zelf een kleine waterpas kunt maken die nauwkeurig werkt.
Een tijdje geleden bij de Arnhemse fijnhouthandel een mooi stukje Pao Roza aangeschaft. Dit is mooi hard hout met een zeer mooie en fijne houtnerf. Het is fijn hout om mee te werken al moet ik zeggen dat het wel een must is om goed gehard gereedschap te gebruiken. Als eerste een stukje afgetekend.
Een mooi stukje afgezaagd en natuurlijk de een waterpas buisje. Dit is een kunststoffen buisje. Ik heb geen glazen gekozen omdat dit snel breekt. En tegenwoordig zijn deze kunststoffen van goede kwaliteit goed te gebruiken.
Met een scherp potlood eerst de lijnen gezet waar de waterpas in komt te zitten waarna deze is uitgehold met een fijne en zeer scherpe bijtel. Een scherpe bijtel is hierin erg belangrijk omdat het hout echt erg hard is.
Nu de vorm wat fraaier gemaakt door er twee holle kanten aan te maken. De waterpasbuis kan gepast worden en gecontroleerd worden. Dit moet natuurlijk ook echt goed zijn. Anders werkt het niet goed. Straks wanneer de buis vastgezet word met wat milliputty kan dit nog verder afgesteld worden. Milliputty is een pasta die uit twee componenten bestaat en na ongeveer een uur hard is. In deze pasta kan de buis nog fijner afgesteld worden zodat de waterpas straks ook echt waterpas is.
Het afdek plaatje heb ik gemaakt van een plaatje messing. Op de vorige afbeelding is ook te zien dat het plaatje is afgetekend en er al een gaatje in voorgeboord is. Nu heb ik het kijkgat naar de waterpas buis reeds uitgezaagd en gaatjes voorgeboord waarmee deze plaat vast gezet word op het hout. Ik gebruik hier straks messing nageltjes voor met een bolkopje. Dit kan ik dan straks vlak vijlen zodat alles mooi egaal word.
Nadat de messingplaat op het hout is vast gezet worden de bolkopjes vlak afgevijld. Links is nog niet helemaal vlak en rechts is inmiddels mooi vlak gemaakt. Wanneer alles mooi vlak is kunnen de zijkanten mooi schuin weg gevijld worden waardoor de messingplaat mooi aansluit aan het hout. De waterpas buis is inmiddels ook vast gezet met Milliputty. Ik laat dit wel eerst goed uitharden voordat de messing plaat er op word geplaatst. Dit om verschuiven tegen te gaan.
Nadat het messing met heel fijn schuurpapier egaal is geschuurd kan het messing gepolijst worden. Ik gebruik hiervoor een hoge kwaliteit polijst pasta met goudstof vermengd. op zich vergeleken met andere polijst pasta’s is dit erg veel geld. Ik doe er jaren en jaren mee.
Op deze manier is het goed te zien dat de polijst pasta alles mooi afwerkt. Ik heb het hout gelakt met een matte blanke lak. Wanneer je het hout behandeld met olie moet er wel opgepast worden dat er geen polijst pasta op het hout terecht komt. Dit blijf je daarna zien. Een mogelijkheid is om dan het hout goed af te plakken met wat schilders tape.
Nadat alles netjes is opgepoetst is de waterpas klaar voor gebruik. De waterpas heb ik exact 10 cm lang gemaakt. Handig voor kleine zaken.
Een kleine tip!
Controleer de waterpas met water. Je hebt er wel een doorzichtige slang voor nodig. Vul deze met water en houd de einden omhoog. Je zult zien dat het water in beide einden even hoog staan. Houd deze iets uit elkaar en fixeer dit bijvoorbeeld in een bankschroef, of met plakband aan de rand van de tafel. Door de waterpas exact langs het wateroppervlak te leggen zie je of alles ook echt waterpas is. De twee waterniveaus zijn altijd exact waterpas. Dit wordt ook wel de wet van communicerende vaten genoemd.