Vaak heb ik de vraag gekregen hoe ik breeuwnaden maak. Dit word veel in authentieke schepen gebruikt. Het breeuwen van de naden gebeurt in zowel dekken als in de romp opbouw. Een schip moest immers waterdicht zijn en dus worden de kieren tussen het hout voorzien van hennep en teer. Dit werd gemengd en met breeuwgereedschap tussen de naden ingeslagen. Tegenwoordig hebben we kit waardoor bij renovatie deze mooie techniek niet vaak meer word toegepast. In de modelbouw zullen we niet echt gaan breeuwen en zoals ik in vele handleidingen van modelbouwdozen heb mogen lezen is het leggen van garen tussen planken een te grove en lelijke oplossing. Daarbij kan het ook zeker een stuk makkelijker.
Omdat ik hier even uit ga van een dek van een willekeurig dek laat ik eerst zien hoe dit met papier gedaan kan worden. Dit is de methode die ik toepas wanneer de breeuwnaden wat breder moet zijn. Dit kan alleen wanneer de schaal dit toelaat.
De latjes worden eerst in kleine stukjes gesneden. Doordat ik deze nooit langer op schaal maak dan 9 mtr lang in het echt. Dit omdat een boomlengte dit niet echt toelaat voor de bruikbare delen. De gesneden latjes stapel ik op elkaar en lijm de zijkant dan in met houtlijm. Wanneer de lijm nog nat is kan de stapel hout op het papier gelijmd worden. Dit geheel mag nu een paar uurtjes drogen.
Ik gebruik altijd ruim papier zodat het stapeltje er goed op past. Let hierbij ook dat de kopse kanten ook breeuwnaden zijn. Daardoor moet ook daar een strookje papier komen.
Na het drogen kunnen de latjes van elkaar af gesneden worden. Doordat er alleen lijm op de zijkant zitten is het nu makkelijk om een mesje tussen te zetten. Het snijden lukt niet in één keer. Dus ik snijd in meerdere halen het papier door waardoor het papier niet scheurt.
Omdat de kopse kanten ook een breeuwnaad moeten hebben moet er aan één zijde een strookje op vast gelijmd worden. Dit strookje snijd ik met het geheel mee en lijm ik in waarna ik deze aan de kopse kant vast lijm. Dit hoeft maar aan één kant te gebeuren omdat aan de andere zijde dit er tegen aankomt.
Het is nu een kwestie van het leggen van het dek. Zorg er wel voor dat de planken op de dek balken komen te liggen. Doordat er bij een modelbouwdoos vaak een triplex dek geleverd word moet dit eerst afgetekend worden. Een lijn van voorsteven naar achtersteven in het midden en dan de haakse lijnen en deze verdelen zodat er een paar centimeter tussen zit.
Het dek is gelegd en goed te zien dat alle latjes bij elkaar komen. Ook te zien dat er een patroon gelegd is zodat dit verspringt. Ik heb zoals beschreven steeds een dwarslijntje afgetekend, deze gebruik ik om te verspringen.
Bij de hunter is goed te zien hoe dit patroon tot stand komt. Ook goed te zien dat er een middenlijn getrokken is. De midden plank word dan ook koningsplank genoemd en deze is bijna twee keer zo breed als de rest. Daardoor gebruik ik daar geen breeuwnaad en leg de plankjes koud tegen elkaar.
Breeuwen met stift.
Het breeuwen voor grotere schalen is het niet handig wanneer de breeuwnaad te breed word. Eigenlijk is dit een streepje wat nog dunner is dan een vloeipapiertje als je dit terug rekent naar de schaal waarin je werkt. Een breeuwnaad is vaak nog geen cm dik in een echt dek.
Een voorbeeld vanuit de boerenmelkschouw die ik heb gebouwd. Deze zou bij elke plank een breeuwnaad krijgen.
Het zwartmaken met een merkstift is hier in gemakkelijk doordat je gewoon met de merkstift de lat kun zwart kleuren. Let wel dat dit bij de wat zachtere houtsoorten zal uitvloeien. Denk hierbij aan linden en balsa hout. Het zachte hout kan natuurlijk gewoon met een potlood zwart gemaakt worden. Dit geeft het zelfde resultaat.
De latjes zien er dan toch goed uit wanneer deze tegen elkaar aanliggen. wanneer dit verlijmd is en de lijm goed droog is het niet handig om te schuren. Maar je kunt dit met een Stanley mesje schrapen om zo de zwarte hout stof niet in de poriën van het hout te wrijven.
De boeren melkschouw laat hier goed zien hoe deze breeuwnaden er uitzien. Mooie strakke lijnen die aangeven waar de breeuwlijnen zitten. Een mooie simulatie van het breeuwen.
Ik hoop je hier mee wat informatie gegeven te hebben om zo zelf aan de slag te kunnen gaan.